กุลูปกสูตร (สังยุตตนิกาย > นิทานวรรค > กัสสปสังยุต)

กุลูปกสูตร  (ว่าด้วยภิกษุผู้เข้าไปสู่ตระกูล)

สมัยหนึ่ง  พระผู้มีพระภาคประทับอยู่  ณ  พระเชตวัน  อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี  เขตกรุงสาวัตถี

ณ  ที่นั้น  พระผู้มีพระภาคได้รับสั่งเรียกภิกษุทั้งหลายมาตรัสว่า
"ภิกษุทั้งหลาย"

ภิกษุเหล่านั้นทูลรับสนองพระดำรัสแล้ว
พระผู้มีพระภาคจึงได้ตรัสเรื่องนี้ว่า
"ภิกษุทั้งหลาย  เธอทั้งหลายจะเข้าใจความข้อนั้นว่าอย่างไร
ภิกษุเช่นไรสมควรเข้าไปสู่ตระกูล
ภิกษุเช่นไรไม่สมควรเข้าไปสู่ตระกูล"

"ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ
ธรรมของข้าพระองค์ทั้งหลายมีพระผู้มีพระภาคเป็นหลัก  มีพระผู้มีพระภาคเป็นผู้นำ  มีพระผู้มีพระภาคเป็นที่พึ่ง
ขอประทานวโรกาส
เฉพาะพระผู้มีพระภาคเท่านั้นที่จะทรงอธิบายเนื้อความแห่งพระภาษิตนั้นให้แจ่มแจ้งได้
ภิกษุทั้งหลายได้ฟังจากพระผู้มีพระภาคแล้วจักทรงจำไว้"

"ภิกษุทั้งหลาย
ภิกษุรูปใดรูปหนึ่งมีความคิดอย่างนี้ว่า
'ขอชนทั้งหลายจงให้เราเท่านั้น  อย่าได้ไม่ให้เลย
จงให้เรามาก ๆ  อย่าให้น้อย
จงให้ของประณีตแก่เราเท่านั้น  อย่าให้ของเศร้าหมอง
จงรีบให้เรา  อย่าให้ช้า
จงให้เราโดยเคารพ  อย่าให้โดยไม่เคารพ'
จึงเข้าไปสู่ตระกูล

เมื่อภิกษุนั้นมีความคิดอย่างนี้  เข้าไปสู่ตระกูล
ชนทั้งหลายไม่ให้
ภิกษุจึงอึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอเสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น
ชนทั้งหลายให้น้อย  ไม่ให้มาก
ภิกษุจึงอึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอเสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น
ชนทั้งหลายให้ของเศร้าหมอง  ไม่ให้ของประณีต
ภิกษุจึงอึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอเสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น
ชนทั้งหลายให้ช้า  ไม่ให้เร็ว
ภิกษุจึงอึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอเสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น
ชนทั้งหลายให้โดยไม่เคารพ  ไม่ให้โดยเคารพ
ภิกษุจึงอึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอเสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น

ภิกษุเช่นนี้ไม่สมควรเข้าไปสู่ตระกูล

ส่วนภิกษุรูปใดรูปหนึ่งมีความคิดอย่างนี้ว่า
'เราพึงได้ปัจจัย ๔ ในตระกูลอื่น ๆ แต่ที่ไหน
ขอชนทั้งหลายจงให้เราเท่านั้น  อย่าได้ไม่ให้เลย
จงให้เรามาก ๆ  อย่าให้น้อย
จงให้ของประณีตแก่เราเท่านั้น  อย่าให้ของเศร้าหมอง
จงรีบให้เรา  อย่าให้ช้า
จงให้เราโดยเคารพ  อย่าให้โดยไม่เคารพ'
จึงเข้าไปสู่ตระกูล

ถ้าเมื่อภิกษุนั้นมีความคิดอย่างนี้  เข้าไปสู่ตระกูล
ชนทั้งหลายไม่ให้
ภิกษุไม่อึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอไม่เสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น
ชนทั้งหลายให้น้อย  ไม่ให้มาก
ภิกษุไม่อึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอไม่เสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น
ชนทั้งหลายให้ของเศร้าหมอง  ไม่ให้ของประณีต
ภิกษุไม่อึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอไม่เสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น
ชนทั้งหลายให้ช้า  ไม่ให้เร็ว
ภิกษุไม่อึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอไม่เสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น
ชนทั้งหลายให้โดยไม่เคารพ  ไม่ให้โดยเคารพ
ภิกษุไม่อึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอไม่เสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น

ภิกษุเช่นนี้สมควรเข้าไปสู่ตระกูล

กัสสปะมีความคิดอย่างนี้ว่า
'เราพึงได้ปัจจัย ๔ ในตระกูลอื่น ๆ แต่ที่ไหน
ขอชนทั้งหลายจงให้เราเท่านั้น  อย่าได้ไม่ให้เลย
จงให้เรามาก ๆ  อย่าให้น้อย
จงให้ของประณีตแก่เราเท่านั้น  อย่าให้ของเศร้าหมอง
จงรีบให้เรา  อย่าให้ช้า
จงให้เราโดยเคารพ  อย่าให้โดยไม่เคารพ'
จึงเข้าไปสู่ตระกูล

ชนทั้งหลายไม่ให้
กัสสปะไม่อึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอไม่เสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น
ชนทั้งหลายให้น้อย  ไม่ให้มาก
กัสสปะไม่อึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอไม่เสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น
ชนทั้งหลายให้ของเศร้าหมอง  ไม่ให้ของประณีต
กัสสปะไม่อึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอไม่เสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น
ชนทั้งหลายให้ช้า  ไม่ให้เร็ว
กัสสปะไม่อึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอไม่เสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น
ชนทั้งหลายให้โดยไม่เคารพ  ไม่ให้โดยเคารพ
กัสสปะไม่อึดอัดเพราะสาเหตุนั้น  เธอไม่เสวยทุกข์โทมนัสเพราะสาเหตุนั้น

ภิกษุทั้งหลาย
เราจักกล่าวสอนเธอทั้งหลายให้ประพฤติตามกัสสปะ
หรือผู้ใดพึงเป็นเช่นกัสสปะ  เราจักกล่าวสอนให้ประพฤติตามผู้นั้น
และเธอทั้งหลายผู้ได้รับโอวาทแล้วพึงปฏิบัติเพื่อความเป็นอย่างนั้น"

กุลูปกสูตร  จบ

บทความที่เกี่ยวข้อง
๑. เป็นผู้สมควรเข้าไปสู่ตระกูลหรือยัง